Traditionele Chinese Geneeskunde

De traditionele Chinese geneeskunde heeft een erg lange geschiedenis. Op primitieve wijze was er al sprake van medische gebruiken in vroegere tijden, want de strijd tegen ziekten begon toen de Chinese voorvaderen probeerden te overleven in de barre omgeving. Bij het zoeken naar voedsel ontdekten zij dat sommige planten eetbaar waren en andere op een zekere manier verlichting brachten bij bepaalde ziekten. Op deze wijze ontstond oorspronkelijk ervaring met medische substanties.

Zo ook ontdekten mensen in het Stenen en Bronzen tijdperk dat bepaalde stenen of bronzen instrumenten gebruikt konden worden in de behandeling van ziekte. Bijvoorbeeld de ‘Bian-stenen’, een type steen met een scherpe vorm, die gezien kunnen worden als de voorlopers van de acupunctuurnaalden.

Met het gebruik van vuur ontstond de mogelijkheid om met vuur niet alleen eten te koken, zich te beschermen tegen de kou, maar ook ontdekte men dat vuur een gunstige werking had bij de behandeling van een aantal ziekten. Dit is de oorsprong van de moxa-therapie. Uit deze tijd dateert ook de toepassing van kruiden voor uitwendig gebruik, aangezien men bij letsel en verwondingen bladeren of delen van planten op de wond legde.

Tweeduizend jaar geleden al ontstond de tekst over geneeskunde “Yellow Emperor’s Inner Classic”. Hierin werden vroegere medische ervaringen samengevat. Gebaseerd op de filosofie van die tijd gaf dit werk inzicht in fysiologie, pathologie, diagnose en preventie. Bovendien vermeldde dit boek de lengte en mogelijkheden van het menselijk skelet, het bestaan van bloed en bloedvaten, het concept van de bloedcirculatie en de afmetingen van de interne organen. Gedurende de laatste tientallen jaren is deze duizenden jaren oude Traditionele Chinese Geneeskunde uitgebreid bestudeerd, en is volgens experts in en buiten China effectief en veilig gebleken. Bovendien heeft ze het voordeel dat ze nauwelijks of geen bijwerkingen kent.

WAT WORDT BEDOELD MET DE YIN-YANG THEORIE?

De theorie van Yin en Yang, gebaseerd op een filosofie uit het klassieke China, is een van de meest fundamentele theorieën van de traditionele Chinese geneeskunde. Volgens deze theorie is de tegenstelling van Yin en Yang een fundamentele natuurwet. Alles komt voort, wordt ontwikkeld, gemotiveerd en veranderd door de kracht van Yin Qi en Yang Qi.

In het universum bestaan verschillende relaties tussen Yin en Yang, zoals tegenstelling, ondersteuning, aanval, onderlinge afhankelijkheid en transformatie. Tot de categorie Yang behoren in het algemeen die verschijnselen die dynamisch, extern, opwaarts, stralend en actief zijn of betrekking hebben op functionele activiteit.

Daarentegen behoren verschijnselen die statisch, intern, neerwaarts, donker of passief zijn of die betrekking hebben op materiële stoffen tot de categorie Yin. In de traditionele Chinese geneeskunde worden deze concepten gebruikt om problemen samen te vatten en te verklaren op het vlak van anatomie, fysiologie, pathologie, diagnose, preventie en behandeling.

WAT HOUDT DE THEORIE VAN DE VIJF ELEMENTEN IN?

Dit is een van de belangrijkste theorieën van de traditionele Chinese geneeskunde. De Vijf Elementen houden verband met vijf fundamentele stoffen in de natuur, namelijk; water, vuur, metaal, hout en aarde, welke gebruikt worden om eigenschappen en categorieën van stoffen in het universum en hun onderlinge relaties te verklaren. Volgens deze theorie is het hele universum opgebouwd uit deze vijf fundamentele elementen; enkel door hun onderlinge interactie kan beweging en verandering van stoffen optreden.

In de traditionele Chinese geneeskunde wordt deze theorie gebruikt om pathofysiologische condities van het menselijk lichaam te bepalen, en om richting te geven aan de klinische diagnose en behandeling van ziekten. Bijvoorbeeld: de Lever, Galblaas, ogen, pezen en woede behoren alle tot het element Hout. Daarom zijn niet alleen de fysiologie en pathologie van de Lever, Galblaas, ogen, pezen en woede verbonden met de beweging van Hout, maar ook vormen deze vijf zaken een eenheid. Emotionele woede duidt op problemen van de Lever; pathogene veranderingen van de pezen houden verband met de Lever en Galblaas, en de pathofysiologische condities van de ogen worden ook met Lever en Galblaas in verband gebracht.

HOE WORDT IN DE TRADITIONELE CHINESE GENEESKUNDE EEN DIAGNOSE GESTELD?

De diagnose in TCG is gebaseerd op vier methoden: observatie (o.a van de tong), auscultatie en olfactie, palpatie (o.a. het voelen van de pols), en het stellen van vragen. Om een voorbeeld te geven: inspectie van de tong is een belangrijke diagnostische methode. Volgens de theorie van de TCG zijn de meridianen en interne organen allen direct of indirect verbonden met de tong. Dat wil zeggen dat de essentie van de organen de tong voedt, en dat ook pathologische veranderingen zich kunnen manifesteren op de tong.

Als leidraad bij de differentiatie van ziektebeelden ligt de betekenis van tongdiagnose als volgt: men kan een beoordeling maken of bij de patiënt de vitale Qi voldoende of onvoldoende is, wat de locatie is van de ziekte, wat de aard is van de pathogene factoren, en men kan een inschatting maken van de prognose van de ziekte.

Zo ook is de polsconditie een weerslag van de conditie van de organen, waardoor het voelen van de pols tot steun kan zijn in de beoordeling van locatie, aard en prognose van de ziekte.